ابعاد جدید یک فروپاشی؛

یک حمله سایبری پیشرفته، که خود را در قالب یک ابتکار کمک های بشردوستانه پنهان کرده بود، ارتش سوریه را به شدت تضعیف کرد، که گمان می رود در فروپاشی سریع رژیم بشار اسد در دسامبر 2024 نقش داشته است.

بر اساس اطلاعاتی که در تحقیقات کمال شاهین، روزنامه نگار سوری، فاش شد و در 26 می 2025 در مجله آمریکایی نیوز لاین منتشر شد، این عملیات عصر جدیدی از جنگ سایبری را برجسته می کند که در آن ابزارهای دیجیتال می توانند یک نیروی نظامی سنتی را سرنگون کنند.

بهره برداری با یک برنامه جعلی به نام STFD-686 آغاز شد، که برنامه رسمی «دبیرخانه توسعه سوریه» را شبیه سازی می کرد، که تحت نظارت اسماء الاخرس، همسر اسد بود.

این برنامه از طریق یک کانال تلگرامی غیر معتبر توزیع شد و افسرانی را که از مشکلات اقتصادی شدید رنج می بردند هدف قرار داد، با وعده کمک های مالی که به عنوان طعمه عمل کرد و هزاران نفر از آنها را به دانلود آن و ارائه اطلاعات شخصی و نظامی به عنوان بخشی از مراحل ثبت نام ترغیب کرد.

اما به محض نصب، این برنامه نه تنها به جمع آوری داده های حساس از طریق فرم های فیشینگ (مانند رتبه افسران، محل خدمت آنها و جزئیات خانواده هایشان) بسنده نکرد، بلکه از نرم افزار جاسوسی SpyMax نیز استفاده کرد.

این نرم افزار پیشرفته به مهاجمان اجازه می داد تا به طور کامل به سوابق تماس، پیام های متنی، عکس ها، اسناد و حتی فعال کردن دوربین ها و میکروفون ها از راه دور بر روی دستگاه های هک شده دسترسی داشته باشند.

به گفته شاهین، این عملیات پیچیده، که ترکیبی از فریب روانی و جاسوسی الکترونیکی پیشرفته است، نشان دهنده یک برنامه ریزی دقیق و حساب شده است.

این نرم افزار جاسوسی حداقل پنج ماه قبل از عملیات موسوم به « بازدارندگی تجاوز» که توسط نیروهای اپوزیسیون سوریه انجام شد، فعال بود، عملیاتی که منجر به کنترل آنها بر حلب در دسامبر سال 2024 و سقوط رژیم شد.

داده های جمع آوری شده نقشه زنده ای از استقرار نیروها و نقاط ضعف استراتژیک را در اختیار مهاجمان قرار داد و به آنها دسترسی فوری به ساختار نظامی سوریه داد، و احتمالاً اطلاعات هک شده به شورشیان در شناسایی نقاط ضعف دفاعی و برنامه ریزی برای حملات غافلگیرانه و سریع کمک کرد.

این حادثه نکته منحصر به فردی را برجسته می کند، و آن این است که این کارزار جاسوسی افراد خاصی را هدف قرار نداد، بلکه کل ارتش را هدف قرار داد. این نفوذ گسترده به فرماندهی نظامی می تواند موارد تضاد دستورات و هرج و مرج در ارتش سوریه در روزهای پایانی رژیم، و حتی حوادث آتش خودی که در میدان جنگ و به ویژه در حماه شاهد بودیم را توضیح دهد.